Zwijgen bij volle
maan
Hendrik Vreekamp's Homepage
http://home.hetnet.nl/~hvreekam/
Verschenen bij Uitgeverij Boekencentrum Zoetermeer de derde druk van:
Hendrik
Vreekamp
'Zwijgen bij volle maan'
Veluwse verkenning van Edda,
Evangelie en Tora
Diep in het Heidens
gat
begraven ligt een schat,
wie hem bij volle maan weet uit te
spitten,
en daarbij zwijgen kan, zal hem bezitten.
Duizend jaar deed
het Evangelie er over om van Israël naar IJsland te gaan. De daarop volgende
duizend jaren zocht het Evangelie in Noord-Europa zijn weg tussen de Edda, de
oude goden- en heldenliederen, en de Tora, het heilig onderricht van Israël. Nu,
aan het begin van het derde millennium, ontdekken we het Evangelie als een brug
tussen Edda en Tora.
In dit boek staat de Veluwe voor Noord-Europa. Op
locatie en tijdens wandelingen vertellen heiden, christen en Jood elkaar over
hun traditie. De Edda klinkt in De voorspelling van de Zieneres, het Evangelie
door de Heliand en de Tora bij monde van de profeet Zacharja.
Zwijgen bij
volle maan is een oorspronkelijke zoektocht naar de plaats van het christendom
in de Europese cultuur.
Dr H. Vreekamp, geboren in 1943 te
Hoevelaken, was van 1971 tot 1984 hervormd predikant op de Veluwe, in
Oosterwolde en in Epe, en van 1984 tot 2002 predikant voor Kerk en Israël. Hij
publiceerde talrijke boeken en artikelen, waaronder Eerbied, Zonder Israël niet
volgroeid en Gedachten over gedenken.
E-mail adres van de auteur:
Voor reacties op het boek
zie: Google (geavanceerd zoeken /met de exacte woordcombinatie): Zwijgen bij
volle maan.
Schrijf een recensie over
'Zwijgen bij volle maan':
http://www.boekrecensie.com/9023913469
Foto: Douwe Anne Verbrugge
Curriculum vitae van Hendrik Vreekamp
1943 Op 14 december te
Hoevelaken geboren
1950 - 1956 Christelijk lager onderwijs te
Hoevelaken
1956 - 1962 Gymnasium B opleiding te Amersfoort
1962 Studie
wis-, natuur- en sterrenkunde Rijksuniversiteit Utrecht
1962 – 1963
Aanvullende opleiding Gymnasium A
1963 - 1971 Studie theologie
Rijksuniversiteit Utrecht
1966 Gehuwd met Marjoleen A.van den Berg; uit het
huwelijk zijn vier kinderen geboren
1971 - 1976 Predikant te Oosterwolde
(Gld)
1976 - 1984 Predikant te Epe
1976 - 1984 Parttime leraar godsdienst
en maatschappijleer aan het Lambert Franckens College te Elburg
1982 Promotie
tot doctor in de Godgeleerdheid
1982 - 1992 Lid van de Raad voor de zaken van
Kerk en Theologie
1983 - 1984 Lid van de Generale Synode van de Nederlandse
Hervormde Kerk
1983 - 1984 Lid van de Raad voor de verhouding van Kerk en
Israël
1984 - 1999 Secretaris van de Raad voor de verhouding van Kerk en
Israël
1984 - 1994 Permanente adviseur van de hervormde synode en de
combi-synode
1985 - heden Lid van de redactie van 'Verkenning en
Bezinning'
1985 - heden Adviseur van de commissie Kerk en Israël van de
Reformierte Bund
1986 - 1999 Docent cursus Theologische Vorming van
gemeenteleden in Apeldoorn
1985 - 1993 Lid en voorzitter (1989-1993) van het
Interkerkelijk Contact Israël (ICI)
1992 – 2002 Lid van de ad hoc commissie
'Kerk en Joodse volk' van de Raad van Kerken in Nederland, ter begeleiding van
een theologische consultatie met de MiddleEast Council of Churches
(MECC)
1991 – 2002 Bestuurslid en voorzitter (1992-1994) van het
Overlegorgaan van Joden en Christenen in Nederland (OJEC)
1992 - heden Lid
van de Consultation on the Church and the Jewish People van de World Council of
Churches (CCJP)
1999 – 2002
Beleidsmedewerker Kerk en Israël / Kerk en Theologie bij het
Landelijk
Dienstencentrum van de Samen op Weg-kerken te Utrecht
1999 – 2002 Lid
landelijke stuurgroep internationaal samenwerkingsproject Intercultureel
Bijbellezen
1999 – 2002 Lid landelijke stuurgroep Kerken en het Nieuwe Tijds
Denken
2000 - heden Lid landelijke werkgroep Kerk en Prediking
2002 Per 1
juni emeritus-predikant
In 1982 promoveerde hij in Utrecht op:
'De vreze des Heren – een oorsprongswoord in de systematische theologie'.
Promotor was Prof.dr J.M.Hasselaar, die hem - onder meer tijdens de jaarlijkse
'Barth-weken' op Hydepark - grondig inleidde in de theologie van Karl Barth.
Tijdens zijn theologische studie werd het dogmatisch stempel gezet door Prof.dr
A.A.van Ruler. Het doctoraalexamen, in februari 1971 cum laude afgelegd, omvatte
de vakken dogmatiek (A.A. van Ruler / J.M. Hasselaar), dogmengeschiedenis (G.P.
Van Itterzon), geschiedenis van de wijsbegeerte van de godsdienst (A.E. Loen /
V. Brümmer), Nieuwe Testament (W.C. van Unnik). De titel van de scriptie luidde:
'Het geloofscriticisme als methode der theologie' (over de theologie van
Th.L.Haitjema).
Gegeven zijn taak ten
behoeve van Kerk en Israël, zocht hij het thema 'Het jodendom als vraag aan de
Kerk' (Miskotte, 1934) in kerk en theologie te integreren. Het werk van
Marquardt volgde hij de jaren door. Van 1995 tot 2001 leidde hij samen met dr
A.M. Spijkerboer de jaarlijkse Marquardt-weken op Hydepark (PAO), waarbij
telkens een deel van diens Dogmatik wordt bestudeerd. Internationale ervaring in
de ontmoeting tussen Joden en christenen deed hij onder meer op tijdens de
jaarlijkse conferenties van de International Council for Christians and Jews
(ICCJ) in Dublin (1985), Salamanca (1986), Fribourg (1987), Montreal (1988),
Lille (1989), Southampton (1991), Eisenach (1992), Haifa (1993), Warschau
(1994), Budapest (1995). Als lid van de Consultation on the Church and the
Jewish People (CCJP) woonde hij conferenties bij in Budapest (1994) en Vilnius
(1997).
Verder valt te noemen: een achttal gastcolleges dogmatiek,
'Inleiding in de hervormde Israël-theologie', Rijks Universiteit Utrecht 1989;
gastcolleges Apostolaat, Rijks Universiteit Utrecht, 1987-1989; gastcollege
Spiritualiteit, Theologische Universiteit Kampen, 1987; gastcolleges Rijks
Universiteit Leiden, in het kader van de dogmatiek 'Inleiding in de
Israeltheologie', 1994 –1998; HOVO gastcolleges Theologische Universiteit Kampen
over leven en werk van Van Ruler (1998), Kohlbrugge (1999) en Hasselaar
(2000).
Ervaring in didactische en
contactuele vaardigheden deed hij op als predikant, leraar godsdienst en
maatschappijleer (HAVO, Atheneum), docent cursus Theologische vorming van
gemeenteleden, gastdocent aan theologische faculteiten en het Theologisch
Seminarium Hydepark. Het overdragen van kennis op het terrein van Kerk en Israël
vond plaats op zeer gevarieerde niveaus. Daartoe behoorde onder andere een
uitgebreide verkenning op het terrein van de media (intervieuws, radio- en
televisieuitzendingen). Vele lezingen hield hij in het kader van de
(theologische) relatie van de kerk met het Joodse volk (op gemeenteavonden; in
nagenoeg alle classes van de Ned. Herv. Kerk en vele SoW-classes; voor
studentenverenigingen in Amsterdam, Delft, Groningen, Leiden, Utrecht,
Wageningen).
Gedurende ruim dertien jaar was hij predikant in een
plaatselijke gemeente. Vijf jaar voor gewone werkzaamheden (Oosterwolde; de kerk
in het midden) en acht jaar voor bijzondere werkzaamheden (Epe;
modaliteiten-gemeente). Vanaf 1984 was hij predikant voor buitengewone
werkzaamheden, ten behoeve van het werk van Kerk en Israel, sinds 1999
gedetacheerd bij het Landelijk Diensten centrum (LDC) van de Samen op Weg-kerken
in Utrecht. In 2002 ging hij met emeritaat. Nagenoeg wekelijks gaat hij voor in
kerkdiensten verspreid over het hele spectrum van de Samen op
Weg-kerken.
In 2003 verschijnt ‘Zwijgen bij volle maan’, de vrucht van
jarenlang onderzoek naar de verhouding van jodendom, christendom en heidendom,
met name in Noord-Europa.
.
Culturele reizen: Israël, Egypte, Jordanië,
Ierland (Keltisch christendom), Schotland (Iona, Orkney eilanden), Engeland
(Avebury, Glastonbury, Stonehenge), IJsland, Noorwegen, Zweden (Uppsala, Birka,
Sigtuna), Finland, Spanje, Portugal, Italië, Verenigde Staten (Hopi-Indianen),
Moskou, Sint Petersburg, Nepal, Gambia, Senegal, Tunesië.
Publicaties van Hendrik Vreekamp
1970
- Psalm 86:11b,
meditatie, Kerkbode Ouderkerk aan de IJssel, 1970
- Psalm 17:8b, meditatie,
Kerkbode Ouderkerk aan de IJssel, 1970
- Afscheidswoord als vicaris, Kerkbode
Ouderkerk aan de IJssel, 1970
1972
- Niet vrezen, in: Op Weg,
jrg.11/12, aug. 1972, 295v.
- Een hardnekkig misverstand, in: Gereformeerd
Weekblad, 73/38, 23 sept. 1972, 315vv.
- Het ongedeelde hart, meditatie over
Psalm 86:11b, in: Classicale kerkbode Harderwijk, nov. 1972
1973
- Van
de heilige doop, vier meditaties in: De Waarheidsvriend: 1. Lukas 3:21,22,
jrg.61/2, 11 jan. 1973; 2. Genesis 6:17,18, jrg.61/3, 18 jan. 1973; 3.
Exodus14:26-31, jrg.61/4, 25 jan. 1973; 4. Romeinen 8:1, jrg.61/6, 8 febr.
1973
- Bedroeft de Geest niet, meditatie over Efeze 4:30, in: Classicale
kerkbode Harderwijk, juni 1973
- De weldaden van het verbond, in: De
Waarheidsvriend, jrg.61/27, 5 juli 1973
- En er stond niemand bij hem ...,
rouwdienst ds J. van Sliedregt, in: Gereformeerd Weekblad, jrg. 74/75, 406vv;
74/46, 414vv., november 1973
1974
- En er stond niemand bij hem ...,
in: Uw Koninkrijk kome, ter nagedachtenis aan ds.J.van Sliedregt, Huizen 1974,
pp.7vv., 22vv.
- De weldaden van het verbond, in: Vast en zeker, aspecten van
het verbond Gods, Kampen 1974, p.101vv
- De geest der profetie, meditatie
over Openbaring 19:10, in: Classicale kerkbode Harderwijk, jan. 1974
- Hemel
en aarde, meditatie over Openbaring 21:2, in: Classicale kerkbode Harderwijk,
sept. 1974
1975
- Hemelvaart, meditatie over Hand.1:9b, in: Classicale
kerkbode Harderwijk, apr.1975
- Woord en praktijk, notities bij de Nota
Positie en Beleid van de Gereformeerde Bond, in: Wapenveld, 25/3-4, mei-juli
1975, pp.114-119.
- Kohlbrugge over de wederkomst, 1-14, veertien artikelen
in: Gereformeerd Weekblad, jrg.76, 1975 (zie register).
- Jaarwisseling,
meditatie over Luk.2:19, in: Classicale kerkbode Harderwijk, dec.
1975
1976
- De ware
schuldbelijdenis, in: Reformatorisch Dagblad, 2 juli 1976
- Kohlbrugge over
de wederkomst, 15-16, twee artikelen in: Ger.Weekblad, jrg.77, 1976
-
Kohlbrugge over de belijdenis der drieëenheid, 1-10, tien artikelen in:
Ger.Weekblad, jrg.77, 1976
- Kohlbrugge over de wederkomst: de nieuwe hemel
en de nieuwe aarde, in: Ger.Weekblad, jrg.77/5, 1976, 38v.
- Hermann
Friedrich Kohlbrugge, boekbespreking, in: Ger. Weekblad, jrg.77/27, 1976,
258vv.
- Kohlbrugge's "Enige vragen en antwoorden", 1-6, zes artikelen in:
Ger. Weekblad, jrg.77, 1976
1977
- Gethsémané (Mk.14:33b), in:
Class.kerkbode Harderwijk, febr. 1977
- De stroom van levend water (Op.22:5),
in: Genade voor genade, Harderwijk, 15 sept. 1977
- Vuur, overdenking, in:
Noord Veluws Dagblad, 24 sept. 1977
- Kohlbrugge's "Enige vragen en
antwoorden", 7-24, achttien artikelen in: Ger. Weekblad, jrg.78,
1977
1978
- Drie preekschetsen over Luk.23:34a,43,46a, in: Postille
30, 1978/1979, 's-Gravenhage, 80vv.
- Liefde zonder vrees (1 Joh.4:18),
overdenking in: Noord Veluws Dagblad 1978
- Het ongedeelde hart, overdenking
in: Nrd.Vel.Dagblad, 6 mei 1978
- De HEERE, Uw Heelmeester (Ex.15:26), in:
Class.kerkbode Harderwijk, mei 1978
- Het merk- en veldteken van Christus,
1-10, tien artikelen in: Ger.Weekblad, jrg.79, 1978
1979
- De Paaszaal
(Joh.16:32), in: Class.kerbode Harderwijk, febr. 1979
- Ware liefde,
overdenking in: Nrd.Vel.Dagblad, 10 febr. 1979
- De Geest van God,
overdenking in: Nrd.Vel.Dagblad, 27 okt. 1979
- De Nederlandse
geloofsbelijdenis, 1-14, veertien artikelen in: Ger.Weekblad, jrg.80., 1979
-
Twee nieuwe boeken over Israel, in: Ger.Weekblad, 80/47, 1979, 553v.
-
Kerstverhalen voor oud en jong, in: Ger.Weekblad, 80/50, 1979, 597v.
-
Boekbesprekingen in Ger.Weekblad, vanaf 80/34, 1979, 393v.
1980
- De reuk van de
liefde (Hgl.1:12), in: Classicale kerbode Harderwijk, jan. 1980
- ... Totdat
Hij komt (Ex.32:14), in: Classicale kerkbode Harderwijk, 15 aug. 1980
-
Christus komt, overdenking in: Nrd.Vel.Dagblad, 23 aug. 1980
- De Nederlandse
geloofsbelijdenis, 15-30, zestien artikelen in: Ger.Weekblad, jrg.81, 1980
-
"Wet, tragedie, Evangelie", in: Ger.Weekblad, 81/17, 1980, 197vv.
- Geboren
te Bethlehem, in: Ger.Weekblad, 81/50, 1980, 583v.
- Boekbesprekingen in
Ger.Weekblad.
1981
- De vreze des Heren, in: Woord en Dienst, 39/5, 28
febr., 1981, 74.
- Vreest Hem ..., in: Theologia Reformata, 24/1, maart 1981,
1vv.
- Jezus voor Pilatus (1 Tim.6:13), in: Class.kerkbode Harderwijk, 27
maart 1981
- Tussenruimte, overdenking in: Nrd.Vel.Dagblad, 4 juli 1981
-
... Als de reuk van Libanon (Hgl.4:11), in: Class. kerkbode Harderwijk, 23 okt.
1981
- De Nederlandse geloofsbelijdenis, 31-54, vierentwintig artikelen in:
Ger. Weekblad, jrg.82, 1981
- Boekbesprekingen in Ger.Weekblad,
1981
1982
- De vreze des Heren, Een oorsprongswoord in de
systematische theologie, dissertatie Rijksuniversiteit Utrecht, 29 april
1982
- Bijbelse Dagkalender 1983, 5-10 dec., 12-17 dec., ’s-Gravenhage
1982
- De zwijgende Christus (Mt.26:63a), in: Class.kerkbode Harderwijk, 12
maart 1982
- Pasen 1982, overdenking in: Nrd.Vel.Dagblad, 10 apr. 1982
-
God en het kwaad, enkele systematische vragen, in: Wapenveld, 32/5,
sept./okt.1982, 172-178.
- Kom ...! (Hgl.4:16), in: Class.kerkbode H'wijk, 17
sept. 1982
- Verblijdt U!, overdenking in: Nrd.Vel.Dagblad, 11 dec. 1982
-
De Nederlandse geloofsbelijdenis, 55-74, twintig artikelen in: Ger.Weekblad,
jrg.83, 1982
- De hemel op aarde, in: Ger.Weekblad, 83, 1982, 572vv.
-
Boekbesprekingen in Ger.Weekblad, 1982
1983
- Bijbelse
Dagkalender 1984, 8-13 okt., 15-20 okt., ’s-Gravenhage 1983
- Daden van
onwetendheid (Lk.23:34a), in: Class.kerkbode H'wijk, 25 maart 1983
-
Gereformeerde spiritualiteit, intervieuw met prof.Hasselaar, in: In de
Waagschaal, nwe.jrg.12, 7/8, 28 mei 1983, 228vv.
- Pinkstergedachte, in:
Drieklank, Epe, 1/3, 3 juni 1983
- Wat zal ik roepen ...?, overdenking in
Nrd.Vel.Dagbl., 24 sept. 1983
- De vijfde dag (Gen.1:20-23), in:
Class.kerkb.H'wijk, 30 sept. 1983
- En het geschiedde, in: Drieklank, Epe,
1/8. 2 dec. 1983
- In den beginne, 1-17, zeventien artikelen in:
Ger.Weekblad, jrg.84, 1983
- Christelijke presentie in de joodse staat, in:
Ger.Weekblad, 84, 1983, 17vv.
- Opnieuw een Gereformeerde Dogmatiek, in:
Ger.Wbl., 84, 1983, 40v.
- Bij kenterend getij, in: Ger.Weekblad, 84, 1983,
580v.
- Boekbesprekingen in Gereformeerd Weekblad, 1983
1984
-
Eerbied, De vreze des Heeren als bron van leven, Kampen 1984
- Bijbelse
Dagkalender 1985, 25 aug.-7 sept., s-Gravenhage 1984
- Bevinding als
verborgen omgang met God, in: Knelpunten als uitdaging, Driebergen, 6 aug. 1984,
12vv.
- Toelichting en verweer, in: Kerkblaadje 75/4, 17 febr. 1984,
28vv.
- De Zoon des mensen in handen der mensen (Lk.9:43-45), in:
Class.kerkbode Harderwijk, 30 maart 1984
- Pasen 1984, in: Drieklank, Epe,
1/12, 13 apr 1984
- Sprekend God, overdenking in: Nrd.Vel.Dagblad, 28 apr.
1984
- De amandeltak (Jer.1:11,12), in: Class.kerkbode H'wijk, 1984
- Van
der Velden over Miskotte, in: Wapenveld, 34/5, 1984, 155vv.
- In den beginne,
18-40, drieëntwintig artikelen in: Ger.Weekblad, jrg.85, 1984
- Opnieuw een
Gereformeerde Dogmatiek (tweede deel), in: Ger.Weekblad, 85, 1984, 378vv.
-
Boekbesprekingen in Ger.Weekblad 1984
- Meditaties in Kerk en Israel 1984:
Paasfeest, 8/3; Pinksterfeest, 8/4; Loofhuttenfeest, 9/1; Chanoeka,
9/2.
1985
- Vier
preekschetsen over Marcus 14:26; 15:42-47, 16:1-7; 16:8, in: Postille 37,
1985/1986, 's-Gravenhage, 66-75.
- Als het kwaad kinderen treft ..., in:
Wapenveld, 35/1, 1985, 6-12.
- Gemeente zonder Israel niet volgroeid, in:
Woord en Dienst, 34/9, 27 apr.1985, 168v.
- Wie de toekomst heeft, heeft de
jeugd, in: Woord en Dienst, 34/23, 21 dec.1985, 488.
- God zo algemeen, in:
M3, 33/7, nov. 1985, 24.
- Preekschets over Deut.6:4, in: Israel-zondag 1985,
2v.
- Met het oog op Israel-zondag, in: Hervormd Utrecht, 41/15, 4 okt. 1985,
145,147.
- Over opnames in het jodendom, in: Woord en Dienst, 34/21, 1985,
438v.
- Samen op weg ..., in: Evangelie en Israel, sept. 1985, 3vv.
- In
den beginne, 41-46, zes artikelen in: Ger.Weekblad, jrg.86, 1985
- In den
beginne (slot), in: Ger.Weekblad, 85, 1985, 148v.
- Gelijkenissen van Jezus,
1-7, zeven artikelen in: Ger.Weekblad, jrg.86, 1985
- De profetie van
Habakuk, 1-7, zeven artikelen in: Ger.Weekblad, jrg.86, 1985
- Soms moet ik
opeens huilen, in: Ger.Weekblad, 86, 1985, 347v.
- Boekbespreking: A.van de
Beek, Waarom?, in: Wapenveld, 35/5, 1985, 175v.
- Boekbespreking: W.J.op 't
Hof, De visie op de Joden in de Nadere Reformatie, in: Woord en Dienst, 34/3,
1985, 44.
- Meditaties in Kerk en Israel 1985: Nieuwjaar van de bomen, 9/3;
De negende Av, 9/4; Rosh Hasjana, 10/1; Asarah Be-Tevet, 10/2
1986
-
...bepaaldelijk uit het Oude Testament, Kohlbrugge, Van Ruler en het gesprek met
Israel, in: Uit de sjoel geklapt, Hilversum, 1986, 179-190
- Vreugde om de
Thora, De Joodse visie op de wet, in: Tijdschrift, 4/7, maart 1986, 6v.
- Als
de gemeente vrezen moet, vijf meditaties, in: Wapenveld 1986, 36/2, 37-40; 36/3,
71-74; 36/4, 108-111; 36/5, 145-148; 36/6, 193-196.
- Gerssen in
grensverkeer, in: Woord en Dienst, 35/23,1986, 483.
- Kerstfeest in het licht
van loofhuttenfeest, zes meditaties in de rubriek Schriftwerk, in: Woord en
Dienst 1986: 35/15, 307; 35/16, 328; 35/17, 349; 35/18, 364; 35/19, 391; 35/21,
427.
- De Nadere Reformatie in Nederland, in: De Heraut, 117/10, okt. 1986,
270-273.
- Zending of gesprek, in: Tijdschrift, 5/2, okt. 1986, 16v.
- Het
gezochte gesprek met Israel, in: Evangelisch Commentaar, 4/20, 1986, 6vv.
-
Kun je mystiek en politiek bij elkaar houden?, in: Evangelisch Commentaar, 4/19,
1986, 13vv.
- Martin Buber, in de serie Waagstukken, in: In de Waagschaal,
nwe.jrg.15/16, 1986, 509-515.
- Over de toerusting van de gemeente, met het
oog op Israel, in: Toerusting, 27/9, dec.1986, 3vv.
- Boekbespreking
J.Haitsma, Salomon Duitsch, in: Woord en Dienst, 35/12, 1986, 242.
- De
profetie van Habakuk, 9-14, zes artikelen in: Ger.Weekblad, jrg.87, 1986
- In
Gods trouw verbonden, in: Ger.Weekblad, 87, 1986, 153v.
- Noach, 1-18,
achttien artikelen in: Gereformeerd Weekblad, jrg.87, 1986
- Meditaties in
Kerk en Israel 1986: Sjabbat Sjekaliem, 10/3; Sjavoeot, 10/4; Sjabbat Sjoewa,
11/1; Chanoeka, 11/2
1987
- Israël en de kerk,
Verkenning en bezinning rond een hervormde studie uit 1959, in de serie:
Verkenning en Bezinning, 21/2, 1987
- Commentaar op Spreuken, in: Tekst voor
tekst, ’s-Gravenhage 1987, 355-376
- Psalm 117, in: Alles wat adem heeft ...,
Kampen 1987, 47-50
- Spiritualiteit en bevinding, in: Ruimte, om op adem te
komen, bezinning over spiritualiteit, Kampen 1987, 44-52
- Preekschets over
Lukas 13:6-9, in: Israel-zondag 1987, 2v.
- Met het oog op Israel-zondag, in:
Evangelie en Israel, 68/4, 1987, 9v.
- Een vierkante verklaring, in: Woord en
Dienst, 36/10, 1987, 207v.
- Joodse vragen! ... Christelijke antwoorden, in:
OJEC-periodiek, 3/2, juni 1987, 8vv.
- Oecumene van de Godvrezenden, in:
Kernvraag, 93, aug. 1987, 67-74.
- Vrezen als begin van wijsheid, in:
Wapenveld, 37/1, 1987, 1-7.
- Door vragen kun je wijs worden, in: Missionaire
gemeente, 7/5, 1987, 136vv.
- In het beeld van God, Over de verhouding van
God en mens in jodendom en christendom, in: Zicht op Israel 2, ’s-Gravenhage
1987, 9-31.
- Spreken Joden en christenen in hun dialoog dezelfde taal?, in:
Té-èF, Blad van de Theologische Faculteit Leiden, 16/3, 1987, 26vv.
- De
verhouding jodendom-christendom in lezingen en leerhuizen een ervaring, in:
Theocreet, Blad van de Theologische Faculteit Groningen, 18/4, 1987, 7-11.
-
Boekbespreking A.van de Beek, Nogmaals waarom?, in: Wapenveld, 37/4, 1987,
135.
- Boekbespreking S.Safrai, Een volk met een land, in: Hervormd
Nederland, 43/13, 1987, 32.
- Boekbespreking Joodse vragen!...Christelijke
antwoorden, in: Woord en Dienst, 36/13, 1987, 286.
- Recensies in Kerk en
Theologie, 38/4, 1987, 330-332.
- Noach, 19-24, in: Gereformeerd Weekblad,
jrg.88, 1987
- Israel en de kerk, 1-10, tien artikelen in: Gereformeerd
Weekblad, jrg.88, 1987
- Een hardnekkig misverstand, in: Gereformeerd
Weekblad, 88, 1987, 440-443.
- Boekbesprekingen in Gereformeerd Weekblad,
1987
- Meditaties in Kerk en
Israel, 1987: Poerim, 11/3; Tekoefah, 11/4; Jom Kippoer, 12/1; Chanoeka,
12/2
1988
- Zonder Israël niet volgroeid, Visie op de verhouding
tussen kerk en joodse volk van hervormde zijde, Kampen 1988, 1992, tweede,
bijgewerkte druk 1992
- Het ene verbond, in: Zicht op Israel 3, ’s-Gravenhage
1988, 84-107
- Gedenken in het jodendom, in: Israel tussen gedenken en
verwachten, Amersfoort / Hilversum 1988, 45-57
- Sifra en Pua, in: Vrouwen in
de Bijbel, Kampen 1988, 28-31
- Vragen rondom "Auschwitz", in: Lesgeven over
jodendom, 1988, 33-36.
- Bij het gedenken van veertig jaar staat Israel, in:
In de Waagschaal, nwe.jrg.17/4, 1988, 107-111.
- Gesprek met Israel, in:
Werkboek voor predikanten in de Ned.Herv.Kerk, ’s-Gravenhage 1988, 7.5-1 -
7.5-8.
- Israel in de hervormde kerkorde, twee artikelen in: Hervormd
Weekblad, 1988, 99/52,5; 99/53,4.
- Zijt Gij Degene Die komen zou, of
verwachten wij een ander?, in: Jaarboekje G.T.S.V. Voetius 1987/1988,
18-34.
- Bespreking Verkuyl/Snoek, Intern beraad, in: Soteria, 5/2, 1988,
33v.
- Meer dan een begin, in: Koers, 18/8, 1988, 17.
- Israel is een
teken, in: Near East Ministry Israel Magazine, febr. 1988, 36.
- Strijd
antisemitisme: zaak van lange adem (met J.G.K.Littooy), in: Kerkinformatie, 190,
jan. 1988, 18v.
- Markus en de Torah, dissertatie van D. Monshouwer, in: De
eerste Lezing, 9/1, okt. 1988,
109-112.
- Jezus de Verborgene, Dr F. de
Graaff, in: Wapenveld, 38/2, 1988, 51-54.
- Idem, in: Kerk en Theologie,
39/3, 1988, 244-248.
- De tollenaar stond van verre, Dr C. Graafland, in: In
de Waagschaal, nwe.jrg.
17/10, 1988, 306-311.
- Bespreking M.van Tijn, Een
historische inleiding op de Misjna, in: Woord en Dienst, 37/14, 1988, 282.
-
Recensies in Kerk en Theologie 1988: 39/1, 78-80; 39/2, 152-154, 156; 39/3, 269;
39/4, 356.
- Meditaties in Kerk en Israel 1988: Sjabbat Zachor, 12/3; Sjabbat
Nachamoe, 12/4; Loofhuttenfeest, 13/1; Sjabbat Sjiera, 13/2
1989
- Met diep ontzag,
over de vreze des Heeren als bron van wijsheid, in de serie: Pasmunt, 12, Kampen
1989
- Verhaal van een geliefde, in: Uitverkoren, voorrecht of last?, in:
OJEC-serie 7, Kampen 1989, 99-104
- Van Jeruzalem naar Rome - en weer terug?
Naar een heiden-christelijke kerk, in: Messiasbelijdende joden vroeger en nu,
’s-Gravenhage 1989, 59-85
- Bevindelijk Samen op Weg, in: Samen op Weg, een
oefening in vroomheid, Kampen 1989, 11-22
- Het gesprek met Israel in de
hervormde kerkorde - een stap vooruit, in: OJEC-periodiek, 5/1, 1989, 9vv.
-
Zijn bloed over ons ..., in: Materiaalmap van de Herv.Vrouwengroep en de
Vrijzinnig Herv.Vrouwen Federatie, feb. 1989, 37vv.
- Preekschets over
Genesis 22:1-19, in: Israel-zondag 1989, 2v.
- Recensies in Kerk en Theologie
1989: 40/1, 70; 40/2, 164v.
- Een geboren Bevrijder, in: Hervormd Utrecht, 22
dec. 1989, 236vv.
- Israel in de Hervormde Kerk, in: Kosmos en Oecumene,
10/89, 1989, 249-254.
- Meditaties in Kerk en Israel 1989: Sjabbat Para,
13/3; Wekenfeest, 13/4; Nieuwjaar, 14/1; Een vastendag in de tiende maand,
14/2.
1990
- Vier preekschetsen over Psalm 117 en Psalm 118, in:
Postille 42 (1990/1991), ’s-Gravenhage 1990, 162-173.
- De Hervormde kerkorde
en Israel, in: Evangelisch Commentaar, 8/11, 2 jan. 1990, 5-7.
- Israel en de
Palestijnen, tweezijdige loyaliteit, in: Woord en Dienst, 39/11, 26 mei 1990,
205vv.
- Israel en de Palestijnen, naar aanleiding van een bezoek, in: Woord
en Dienst, 39/13, 23 juni 1990, 251vv.
- Boekbespreking: G.H.Cohen Stuart,
Land Inzicht, in: Woord en Dienst, 39/13, 1990
- Nogmaals: Waarom geen
Loofhuttenfeest in de kerk?, in: De Waarheidsvriend, 78/37, 13 sept. 1990,
594v.
- Loofhuttenfeest in de kerk?, in: Hervormd Amersfoort, okt. 1990,
1v.
- Recensies Kerk en Theologie 1990.
- Meditaties in Kerk en Israel
1990: De sjabbat van de maand, 14/3; Sjabbat van het visioen, 14/4;
Loofhuttenfeest, 15/1; Sjabbat "In den beginne", 15/2.
1991
- Een onbedachte
verhouding, De plaats van Israël in een kerkelijke dogmatiek, in: Verkenning en
Bezinning, nieuwe serie, 3, Kampen 1991
- Gedachten over gedenken, liturgie
met een hart voor Israel als bron van inspiratie voor de dogmatiek, Baarn
1991
- Joodse wortels van de christelijke eredienst - een bezinning bij de
tijd, in: Mededelingen Prof.dr.G.van der Leeuw-stichting, afl.66, 19-26
(5917-5924), 1991
- Denken vanuit de omkeer, over de Prolegomena van
Marquardt, in: Bekirbénoe, 33/5, mei 1991, 2-4.
- Preekschets over Genesis
2:1-3, in: Israel-zondag-brochure 1991, 3v.
- Israel met name, in: Woord en
Dienst, 40/17, sep. 1991, 351.
- Religie als wapen, in: OJEC-periodiek, 7/3,
sep. 1991, 1.
- Met het oog op de Israel-zondag, in: Woord en Dienst, 40/19,
5 okt. 1991, 392.
- Verhouding tussen Joden en christenen, in: Rondom het
Woord, 33/4, dec. 1991, 3vv.
- Meditatie kerkblad Soest, 1991
- Recensies
Kerk en Theologie 1991
- Meditaties in Kerk en Israel 1991: De Grote Sjabbat,
15/3; Zeventien Tammoez, 15/4; Een feest van licht, 1/2
1992
- Zonder
Israel niet volgroeid, visie op de verhouding tussen kerk en Joodse volk van
hervormde zijde, tweede, herziene en bijgewerkte druk, Kampen 1992
- Joden en
christenen: een relatie in opbouw, in de serie: Toerusting, Driebergen/Zoermeer
1992
- Gesprek met Israel, in: Handboek voor ouderlingen in de NHK, nov.
1992, 6.2-1 - 6.2-9., 1992
- Tien jaar OJEC, in: Missionair Europa na 500
jaar, Wereld en zending, 1992.1, 21e jrg., 70-72.
- Hebben wij een boodschap
aan Israel?, in: G.T.S.V. Voetius Jaarboekje '91-'92, 1992, 21-26. Vrede te
voet, in: Kerk en Israel, dec.1992, 4.
1993
- Psalmen 54 - 70,
in: Met de Psalmen zing je het uit, red. Hans Bouma, Kampen 1993, 156-198
-
Edda, Thora en Kabbala - gedachten bij het Veluwse predi kantschap van dr F. de
Graaff, in: Tastend zien, Sliedrecht 1993, 299-309
- Gesprek met Israel, in:
Werkboek voor predikanten in de NHK, dec.'93, 10.11-9 - 10.11-17,
1993
-
Denkend aan Hasselaar, in; Kontekstueel, 7/4, febr. 1993, 38-40.
- Jom Hasjoa
hoort niet thuis op de christelijke kalender, in: Geloven op maandag, 1/0, apr.
1993, 4.
- De Post Jeruzalem - bron van voortgaande inspiratie, in: Woord en
Dienst, 42/6, 26 maart 1993, 119v.
- Kerkorde over Israel: goed begin,
zwakker vervolg, in: Woord en Dienst, 42/10, 21 mei 1993, 211v.
- Preekschets
over Johannes 7:14-18, in: Brochure Israelzondag 1993.
- Onopgeefbare
verbondenheid, in: Kerk en Israel, 3/1, sept. 1993, 1.
- Jezus in het najaar
- gedachten bij de Israelzondag, in: Woord en Dienst, 42/17, 17 sept. 1993,
363.
- In memoriam dr Frank de Graaff, in: Woord en Dienst, 42/17, 17 sept.
1993, 368.
- Het begon in een loofhut - Joden en christenen in gesprek, in:
Ouderlingenblad, 71/823, dec. 1993, 12-16.
- Bespreking Den Heyer, Soteria,
dec. 1993.
- OJEC periodiek, 1993, column en artikelen.
1994
- Zacharja 14 in de
ontmoeting tussen Kerk en Israel, in: D. Monshouwer / H. Vreekamp, Zacharja -
een profeet om te gedenken, Van Loofhutten naar Pasen, Zoetermeer 1994,
65-122.
- Christelijk geloof na 1948 - de theologie van Berkhof met het oog
op 'Israel - volk, land en staat', in: Waar is God in deze tijd?, Nijkerk 1994,
103-125
- De uitwerking van de bloedkreet, in: Voorburgs kerkblad, 10/9, 29
apr. 1994.
- Delen in Israels verwachting, in: Eredienstvaardig, 10/3, juni
1994, 108-112.
- Zien op ooghoogte, in: De vergeten erfenis: spiritualiteit,
bij het 25-jarig ambtsjubileum van dr A.A. van den Berg, Driebergen 1994,
17-26.
- Tussen Vorden en Laren leidt een weg naar Jeruzalem, bespreking
dissertatie K.H.W.Klaassens, in: Interpretatie, 94-2.
- Een weerglans van
Israels verkiezing, in gesprek met Leo Lagendijk, in: Interpretatie, 94-8,
14-17.
- Kunnen we meekomen? Gedachten bij de Israelzondag, in: Woord en
Dienst, 43/18, 30 sept. 1994, 367v.
- Idem, in: Kerkblad Arnhem, 1994
-
Loofhuttenfeest - feest van verwachting, in: Hervormd Amersfoort, okt. 1994,
1v.
- De Tekst het einde, een persoonlijke impressie bij de 'Amsterdamse
school', in: Wapenveld, 44/6, dec. 1994, 189-193.
- Voor Onderweg, 1994
-
OJEC-periodiek, 1994
- Kerk en Israel, 1994
1995
- Israel vraagt -
Miskotte en het jodendom, in: K.H. Miskotte (1894-1976), Kampen 1995, 46-82
-
Bespreking: Hans Ucko, Common Roots – New Horizons, Learning about Christian
Faith from Dialogue with Jews, in: Soteria, 12/1, maart 1995, 87v.
- Zonder
Israel geen kerk, in: Kerkinformatie, 19, sep. 1995, 22v.
- Leer ons de joden
kennen, in: Woord en Dienst, 44/17, 15 sept. 1995, 5v.
- Israelzondag vreemde
eend in de bijt, in: Centraal Weekblad, 43/39, 29 sept. 1995, 1,8.
-
Vervangingstheologie voorgoed vervangen, in: Woord en Dienst, 44/18, 29 sept.
1995, 4v.
- Kerstfeest op joodse bodem, in: Hervormd Weekblad, 107/12/13, 21
dec. 1995, 6.
- Kerk en Israel 1995
- Voor Onderweg 1995
1996
- Israel: A
Missionary or an Ecumenical Concern?, Regarding the Dissertation of De Kuiper,
in: Mulai dari Musa dan segala nabi. Beginning with Moses and all the prophets:
buku perayaan / festschrift Dr. Arie de Kuiper, Jakarta 1996, 25-36
- Weg van
de woestijn - bij het zien van Openbaring 12, in: Woestijn en openbaring,
Bijbelse wortels - Joodse en christelijke interpretaties, red. G.C. den
Hertog/H.M. van der Vegt, Kampen 1996, 75-86
- Inleiding in: Kabbala -
Verkenning in joodse mystiek, Lawrence Fine, Kabbalistic Texts, in de vertaling
van Ruben Verhasselt, Verkenning en Bezinning, 10, Kampen 1996, 7-19
- Open
Paasbrief aan dominee Buunk, in: Woord en Dienst, 96/7, 45 jrg, 5 apr. 1996,
9v.
- Jeruzalem het midden, in: HBV-Bulletin 46, maart 1996, 5v.
- Enige
wilde takken, in: Woord en Dienst, 96/17, 1996, 12v.
- Idem, in: Hervormd
Amersfoort, 1996
- De oorsprong van de familienaam Vreekamp, in: Oud-Nijkerk,
nr3, 1996
- Paulus en de verzoening van Graz, in: Interpretatie 4-7, okt.
1996, 15-18.
- Israelzondag als sleutel tot het kerkelijke jaar, in:
Israelzondagbrochure 1996, 2v.;
- Idem, (uitgebreide versie) in:
Eredienstvaardig, 12/4, aug. 1996, 103v.
- Kerk en Israel 1996
- Drieklank
1996
- Voor Onderweg 1996
1997
- Van zondag naar sabbat
- Delen
van verwachting, De Kerk in haar gesprek met Israël, in: Jurjen Beumer en Anton
Houtepen (red.), Kerk voor de nieuwe eeuw, Verkenningen in kerk, cultuur en
oecumene, Aangeboden aan dr. Karel Blei bij zijn afscheid als
secretaris-generaal van de Nederlandse Hervormde Kerk, Boekencentrum Zoetermeer
1997, 144-154
- Kerk en Israel 1997
- Tora, volk en land, in:
Israelzondag-brochure 1997.
1998
- Ik kom van de
Veluwe, in: Marijke Verduyn (red.), Paradijs op aarde, Gedachten over stad &
land, Meinema Zoetermeer 1998, 74-80
- Theologie na de terugkeer, in:
Centraal Weekblad, Kerkelijk Opinieblad, 8 mei 1998, 46e jaargang nr.19,
p.1/3
1999
- Het Beklag Gods in het Leerhuis, in: Kruismeditatie en
Beklag Gods in liturgie en leerhuis, in: Werkboekjes voor de Eredienst, Nr.15,
met Hans Uytenbogaardt en Wim Kloppenburg, Boekencentrum Zoetermeer 1999,
39-52
- Nog altijd: Edda en Thora, Vijftig jaar Israëlzondag, in: Woord en
Dienst, 48/18, sept. 1999, p. 6-8
- Wijngaard, in: Kerk en Israël Onderweg,
1/1, sept. 1999, p. 5
- Israelzondagbrochure 1999
2000
- Het
Beklag Gods – ja of nee?, in: Veluws Kerkblad, Wekelijks orgaan voor de classes
Hattem, Harderwijk en Nijkerk, 7april 2000, jrg.59, nr.52, p.1
- Radicale
omkeer in plaats van excuses, in: Centraal Weekblad, Kerkelijk Opinieblad, 5 mei
2000 – 48e jaargang nr. 18, p.1/10
- Denken vanuitde omkeer, in:
Kerkinformatie, 74, sept. 2000, p. 19
- Katern Kalender, in: Kerk en Israël
Onderweg
- Jeruzalem, stad van louter licht, in: Elisabethbode, 68/20, 30
set. 2000, p.6-7
- Geef antwoord!, Met het oog op Israël-zondag, in: Woord en
Dienst, 49/18, 23-9-2000, 8-9
- De Ster in onze moedertaal, bij de
Nederlandse vertaling van Der Stern der Erlösung, in: Interpretatie, 8/7,
oktober 2000, 28-29
2001
- De Eshof, Over de
geografie van een liturgisch centrum, in: Liturgisch Centrum – Taal in Schrift
en Eredienst, opstellen voor Dirk Monshouwer, onder redactie van Gerben Westra,
Hilversum 2001, 268-278
- Verwerping als verzoening, over Romeinen 11:11-15,
in: Christen voor Israël aktueel, 18e jrg, nr.140, april 2001/Niesan 5761,
p.24.
- Idem, in het Duits: Verwerfung als Versöhnung, in: Israel Heute,
Christen an der Seite Israels e.V., 4.Jahrgang, Nr.11, Mai 2001, p.8
-
Handreiking Israëlzondag 2001
- Palestina in plaats van Israël, Een reactie,
in: De Waarheidsvriend, 89/26, 28 juni 2001, p.435-436.
- Dienaar van Israël,
meditatie in: Theologia Reformata, 44/2, juni 2001, p.105-108
- Israëlzondag,
in de rubriek Week na Week, in De Eerste Dag, Herfst 2001, p.6
- Tussen
inspiratie en integratie, Over de stand van het gesprek met Israël, in:
Kontekstueel, 15/6, juli 2001, p.7-11
- De geaardheid van het verbond, Zeven
voetnoten bij Tzvi Marx Jozua, ontmoeting met de werkelijkheid, in: Kerk en
Israel Onderweg, 3/1, sept. 2001, p.6
- Na 11 september, in: Drieklank,
Maandblad voor Hervormd Epe, 19/5, 5 okt.2001, p.2
- Israël ligt mij na aan
het hart, in: Woord en Dienst, 50/18, 29 sept.2001, p.4-5.
- Over de relatie
met andersgelovigen, Het beleid van de Nederlandse Samen-op-Wegkerken, samen met
Ane Mulder, in: De legitimatie van de verscheidenheid, Wereld en Zending, 30e
jaargang, 2001.3, p.39-45
- Op de wijze van Psalm 130, Theologische kiemen in
het liedboek van Israël, in: De profundis, Psalm 130 in de Nederlandse taal,
Onder redactie van Dirk Duijzer, Zoetermeer 2001, p.13-24
- Drie
preekschetsen over Matteüs 2:1,11,12, in: Postille 2001-2002, 53, Zoetermeer
2001, p. 40-49
2002
- Handreiking
Israëlzondag 2002
- De smaak van Kabbala,Over joodse mystiek, in: Wapenveld,
52/1, febr. 2002, p. 20-27
- Teken van trouw, Begin van een theologie na de
terugkeer, in: Israël en de Kerk, 1/2, sept. 2002, p. 19-30
- Onopgeefbaar
verbonden met Israël, in: Kerkinformatie, 94, juni 2002, p. 12
2003
-
Zwijgen bij volle maan, Veluwse verkenning van Edda, Evangelie en Tora,
Zoetermeer 2003
- In de ban van de kring, over: Dr A. van de Beek, De kring
om de Messias, Israël als volk van de lijdende Heer, Centraal Weekblad, 51/6, 7
febr. 2003, p. 8-9.
- Oogappel en twistappel, Israël in de kerkorde van de
Samen-op-Wegkerken, in: Ouderlingenblad, 80e jaargang, nr. 924, febr. 2003, p.
24-27
- Israël en de kerk, in: Kerk en Theologie, 54/3, juli 2003, p.
239-252
- Sleutelzondag – Met het oog op de Israëlzondag, in: Kruispunt,
Kerkblad Hervormde Gemeente en Gereformeerde Kerk Doorn, 5/7, sept. 2003, p.
20
- Boekbespreking: A. van de Beek, Israël als volk van de lijdende Heer,
in: Kerk en Israël Onderweg, 4/4, juni 2003, p. 12 en 5/1, sept. 2003, p.
16v.
- Het midden is gevaarlijk, Marquardt over de christen tussen Jood en
heiden, in: Marquardt lezen, Nederlandse theologen over het werk van
Friedrich-Wilhelm Marquardt, Baarn 2003, p. 161-186
- Een volk van wachters
en profeten, Met het oog op 5 oktober: Israëlzondag, in: HW-Confessioneel,
115/17, 25 sept. 2003, p. 9
- Loofhuttenfeest op de kerkelijke kalender, in:
Israël en de Kerk, Tijdschrift voor bijbelse bezinning en toerusting van de
christelijke gemeente, 2/2, sept. 2003, p. 8-15
- Themadienst:
Kerkhervorming, Preekschets over Psalm 46:12, in: Postille 55, Zoetermeer 2003,
p. 213-216
- Thora voor de volken, Over de geboden van de kinderen van Noach,
in: Wapenveld, 53/5, oktober 2003, p. 27-32
2004
- De terugkeer van
de mens in de vreze des Heren, in: De terugkeer van de mens, Een zoektocht aan
de hand van Abraham Joshua Heschel, Sliedrecht 2004, p. 78-96
- Houd de
lofprijzing gaande!, in: Interpretatie, Tijdschrift voor bijbelse theologie,
juni 2004, 12/4, p. 19
- Waarom Madonna zich Esther noemt, Kabbala voor
iedereen, bespreking van: Rav P.S.Berg, De essentie van de Zohar, in: Friesch
Dagblad, 24 aug. 2004, p. 2
- Zionistische idealen zo gek nog niet,
bespreking van: Klaas A.D. Smelik, Herleefde Tijd, Een Joodse geschiedenis, in:
Centraal Weekblad, 27 aug. 2004, 52/35, p. 11
- Dagboek-meditaties over
Zacharia en Openbaring, in: Wim Dekker (red.), Verborgene die bij ons zijt,
Dagboek, Zoetermeer 2004, p. 315-356
- Méér nodig dan ooit …, Israëlzondag
2004, in: De Waarheidsvriend, 92/38, 30 sept. 2004, p. 582
- Carthago moet
weer worden opgebouwd, in: Reformatorisch Dagblad, Kerkplein, 11-11-2004, p.
17.
- De kerk aan de markt, Een theologische mijmering, in: Ophef, Uitgave
van de Vereniging voor Theologie en Maatschappij, 03/04, nov. 2004, p.
24-26
- Israël en ons Kerstfeest, in: HW-Confessioneel, 116/22, 2 dec. 2004,
p. 5
- Het lijden van de schepping, de mens en God, bespreking van A. van de
Beek, Te veel gevraagd?, Israël in het christelijk denken, in: Centraal
Weekblad, 10 dec. 2004, 52/50, p. 8-9.
2005
- Predikant voor
kerk en heidendom nodig, Opiniepagina Reformatorisch Dagblad, 14 jan. 2005, p.
11.
- Christus in Saksisch gewaad, Over ontstaan, inhoud en betekenis van de
Heliand, in: Transparant, Tijdschrift van de Vereniging van Christen-Historici,
januari 2005, p. 4-8.
- Opzij van Israël, over Romeinen 15:7-13, in:
Kerk&Israël Onderweg, 6/3, maart 2005, p. 5.
- Het beleefde en het
gepreekte geloof, recensie van A. Sulman, Geloven aan de zoom van de Veluwe. Een
onderzoek naar de geschiedenis van de kerkelijke liggingen op de
Noord-West-Veluwe in de negentiende eeuw, in: Reformatorisch Dagblad, 15 juni
2005, p. 19.
- Wij geloven allen in één God, preek over Handelingen 24:21,
in: Friesch Dagblad/Sneinspetiele, 27 aug. 2005, p. 13.
- De dominee als
voorbijganger, recensie van A. Sulman, Geloven aan de zoom van de Veluwe, in:
Centraal Weekblad, 53/36, 9 sept. 2005, p. 12.
- Het gaat nog altijd om Edda
en Thora, in: HW-Confessioneel, 117/17, 22 sept. 2005, p. 8.
- De heiden in
de hoorder, in: Postille 57, 2005-2006, Zoetermeer 2005, p. 7-14.
- De boer
en de bosbrand, recensie van A. van de Beek, Hier beneden is het niet,
Christelijke toekomstverwachting, in: Centraal Weekblad, 53/42, 21 okt. 2005, p.
12